Ander Merino
15 urte ditut eta
futbolean jolasten dut.
MUNDUKO HIZKUNTZAK
Munduko hizkuntzei inguruan informazioa emango dizuegu.
Munduan 6000 hizkuntza baino gehiago daude.
Munduko hizkuntzak gutxiagotzen doaz. Mende honen bukaeran gutxi izango dira munduan hitz egingo diren hizkuntzak.Hiztun gehien dituena txinera da.Bost hizkuntza nagusi: txinerak 800 milioi ditu (500 milioi, mandarinerak); hindiak, 350; ingelesak, 320; frantsesak, 270; eta gaztelaniak, 210. Orotara, munduko giza biztanleen % 43. Baina oso zaila da zuzentasunez zenbat pertsonak hitz egiten dute.
Azken urteetan, hizkuntz komunitateak astintzen dituzten aldaketa bortzitzez ohartarazi dute azterketa soziolinguistikoek. Botere harremanek, gerrek, migrazioek eta aldaketa teknologikoek eragin diete hizkuntzei. Hizkuntz ukipenak eta elebitasun eta eleaniztasun egoerak maiz gertatu izan dira. Hizkuntza asko, gutxitze edo zapalkuntza prozesuan daude edo galdu egin dira; beste batzuk aldatu egin dira.
Hizkuntzen %74k ez dute inolako ofizialtasunik. %7 bakarrik dira ofizial edo koofizial herrialde osoan, eta %19 dira koofizial hizkuntza hitz egiten den lurraldean bakarrik (edo lurraldearen zati batean).
Hezkuntzak ez dio hizkuntzari berezko ezeren ekarpenik egiten. Historian zehar, hizkuntza guztiak garatu eta transmititu izan dira, beren inguruan sortutako eskola instituzioak edozein izanda ere.
Unescoren arabera 6000 hizkuntzatik 50 desagertzeko arriskuan daude. Hizkuntza kopuru handia izan arren gutxi batzuk daude egoera onean globalizazioaren ondorioz. Munduko hizkuntzak kontinentetan modu irregularrean banatuta daude. Hizkuntza asko beste hizkuntza ama batzuetatik datoz. Gaztelera adibidez latinetik dator Frantsesa bezala. Baina euskara berriz ez dakigu datorren, inork ez daki nahiz eta teoria asko dauden. Hala ere indartsua den hizkuntza da, bizirik mantentzen dena gaztelera eta frantsesarekin elkarbizitzen ikasi du eta.
Munduko hizkuntzei inguruan informazioa emango dizuegu.
Munduan 6000 hizkuntza baino gehiago daude.
Munduko hizkuntzak gutxiagotzen doaz. Mende honen bukaeran gutxi izango dira munduan hitz egingo diren hizkuntzak.Hiztun gehien dituena txinera da.Bost hizkuntza nagusi: txinerak 800 milioi ditu (500 milioi, mandarinerak); hindiak, 350; ingelesak, 320; frantsesak, 270; eta gaztelaniak, 210. Orotara, munduko giza biztanleen % 43. Baina oso zaila da zuzentasunez zenbat pertsonak hitz egiten dute.
Azken urteetan, hizkuntz komunitateak astintzen dituzten aldaketa bortzitzez ohartarazi dute azterketa soziolinguistikoek. Botere harremanek, gerrek, migrazioek eta aldaketa teknologikoek eragin diete hizkuntzei. Hizkuntz ukipenak eta elebitasun eta eleaniztasun egoerak maiz gertatu izan dira. Hizkuntza asko, gutxitze edo zapalkuntza prozesuan daude edo galdu egin dira; beste batzuk aldatu egin dira.
Hizkuntzen %74k ez dute inolako ofizialtasunik. %7 bakarrik dira ofizial edo koofizial herrialde osoan, eta %19 dira koofizial hizkuntza hitz egiten den lurraldean bakarrik (edo lurraldearen zati batean).
Hezkuntzak ez dio hizkuntzari berezko ezeren ekarpenik egiten. Historian zehar, hizkuntza guztiak garatu eta transmititu izan dira, beren inguruan sortutako eskola instituzioak edozein izanda ere.
Unescoren arabera 6000 hizkuntzatik 50 desagertzeko arriskuan daude. Hizkuntza kopuru handia izan arren gutxi batzuk daude egoera onean globalizazioaren ondorioz. Munduko hizkuntzak kontinentetan modu irregularrean banatuta daude. Hizkuntza asko beste hizkuntza ama batzuetatik datoz. Gaztelera adibidez latinetik dator Frantsesa bezala. Baina euskara berriz ez dakigu datorren, inork ez daki nahiz eta teoria asko dauden. Hala ere indartsua den hizkuntza da, bizirik mantentzen dena gaztelera eta frantsesarekin elkarbizitzen ikasi du eta.
|
Teknologien Berrien Adikzioa
Lehenik, niretzako teknologi berriak adikzio handia sortzen dizu eta horregatik, gomendatutako nuke neurrian erabiltzea mobila edo play stationa.
Alde onak badaude, baino txarrak ere bai. Sare sozialak onak dira lagunekin hitzegiteko, soziala izateko, bere alde txarrenetakoa da, ahal zarela egon 5 ordu mobilaren aurrean eta adikzio haundia izan mobilarengan. Zebra bidea pasatzean, jende akok ez ndu begiratzen pasatzean ez kotxekoa gelditu behar da, baino konduktoreak ez da konturatzen pasatzean eta harrapatu ahal dezakete. Beste gauza bat autobian jendea egoten da mobilarekin hitz egiten. Play stationari dagokionez alde onak dira, denbora librean jolastu lagunekin, dibertitu,... . Bere alde txarrak dira, epileptikoa baqzara horren ondorioz epilepsiak eman ditzake, adikzioa, buruko mina, begiko bistako mina.
Azkenik, niretzako ez dira txarrak baina denbora asko hartzen baduzu bai direla txarrak, baina neurriz erabiltzen badituzu ez dira hain txarrak.
https://www.youtube.com/watch?v=hxVFmS5AD0c&t=58s